نصرت حجازی؛ فائزه طالبی بیدهندی
چکیده
چالش‌های ترجمه، آن هم ترجمه متون طنز در قالب دیداری-شنیداری، به‌ویژه در نوع خاصی از این متون یعنی زیرنویس‌ها، بسیار متعدد است. از یک طرف محدودیت‌های زمانی-حجمی برای خواندن زیرنویس‌ها و از طرفی استفاده از کنایات، استعارات و عبارات ضمنی یا واجد چندلایه‌گی معنایی که مشتمل بر نقد مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و «به خنده واداشتن ...
بیشتر
چالش‌های ترجمه، آن هم ترجمه متون طنز در قالب دیداری-شنیداری، به‌ویژه در نوع خاصی از این متون یعنی زیرنویس‌ها، بسیار متعدد است. از یک طرف محدودیت‌های زمانی-حجمی برای خواندن زیرنویس‌ها و از طرفی استفاده از کنایات، استعارات و عبارات ضمنی یا واجد چندلایه‌گی معنایی که مشتمل بر نقد مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و «به خنده واداشتن مخاطب» است بر پیچیدگی موضوع می‌افزاید. پرسشی که در این میان مطرح می‌شود این است که تفسیرهای مترجم/زیرنویس‌ساز استندآپ کمدی چگونه بر عملکرد خوانشی مخاطب اثر گذاشته و پذیرش او را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ در این پژوهش، فرض را بر این گذاشتیم که مترجم زیرنویس‌ساز با استفاده از ابزارهای تفسیری مناسب (القاء لحنی، استفاده از معادل‌های عامیانه در سپهر فرهنگی-زبانی مقصد، افزودن اطلاعات اضافی در زیرنویس و انعکاس تفسیرهای فردی غیرزبانی در خارج از زیرنویس) معانی ضمنی در بافت(متن) هدف را شفاف ساخته و بدین‌ترتیب به افزایش توانش‌های بینافرهنگی و پذیرشی مخاطب کمک کند.بر این اساس، هدف از این نوشتار بررسی نقش تفسیری مترجم استندآپکمدیهای زیرنویس شده بر عملکرد خوانشی و پذیرشی مخاطب است. بدین‌منظور، 15 زیرنویس استندآپ‌کمدی چندزبانه از سایت‌های یوتوب و تد انتخاب و بر اساس نظریه عمومی پذیرش تحلیل شدند. نظر به محدودیت‌های حجمی و زمانی زیرنویس‌سازی، مشاهده می‌کنیم که مترجم ضمن اجرای نقش تفسیری خود، لاجرم می‌بایست _ منحصراً مادامیکه ترجمه به پذیرش بهتر [پیام طنزآمیز] زیرنویس نزد مخاطب منتهی شود _ می‌تواند به ارائه توضیحات اضافی و مقبول بپردازد، بی‌آنکه این توضیحات به ادراک مخاطب آسیب زند یا فهم و تمرکز او را بر هم زند.